Zapraszamy na nabożeństwa, które odbywają się co tydzień w niedzielę o godz. 8:00 w kaplicy w Wieliczce (ul. Gdowska 41). Wieliczka jest filiałem Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Krakowie.
Krótki zarys dziejów zboru ewangelickiego w Wieliczce i w Lednicy niemieckiej
I. Zbór
1556 r. – Pierwsze ewangelickie kazanie w Wieliczce wygłosił Wawrzyniec Niezgoda (Laurentius Discordia, z Przasnysza). Był nadwornym kaznodzieją ZygmuntaAugusta.
1559 r. – Pierwszy zbór ewangelicki powstaje jako filiał zboru w Krakowie. Został założony przez żupnika (urzędnik zarządzający rejonem górniczym w imieniu posiadacza zwierzchnich praw do górnictwa) krakowskiego i ówczesnego burgrabię (późniejszego podskarbego koronnego), Hieronima Bużeńskiego, przychylny myśli reformacji szwajcarskiej. Filiałem opiekował się diakon krakowski, Stanisław Wiśniowski.
1560 r. – Stanisław Wiśniowski zostaje pierwszym księdzem samodzielnego zboru w Wieliczce. Już od 1556 r. uczestniczył w licznych synodach ewangelickich.
1562 r. – ks. Stanisław Wiśniowski podpisuje wyznanie wiary zboru Małopolskiego na synodzie ewangelickim w Pińczowie. Jednakże równocześnie uczestniczy już w synodach ariańskich.
1563 r. – ks. Stanisław Wiśniowski podpisuje uchwalenia synodu ariańskiego, przechodząc oficjalnie na stronę antytrynitarzy jako zwolennik dyteizmu Stanisława Farnowskiego. Na tym kończy się historia pierwszego zboru w Wieliczce.
II. Zbór (Lednica niemiecka)
1772 r. – W pierwszym rozbiorze Polski Galicja staje się częścią Monarchii Austro-Węgierskiej.
1781 r. – Nadanie Patentu Tolerancyjnego przez cesarza Józefa II, pozwala na przemieszczanie się ludności wyznania augsburskiego i helweckiego na ziemie Austro-Węgier. Korzystne prawa zachęcały ludność protestancką.
1782-1785 r. – Po nadaniu drugiego patentu dotyczącego warunków osiedlenia, rozpoczyna się okres kolonizacji józefińskiej. Niemieccy rolnicy i rzemieślnicy napływają na ziemię galicką.
1784 r. – Założenie kolonii Lednicy niemieckiej koło Wieliczki. Osiedlenie się ewangelickich kolonistów z Nadrehnii (z okolicy Moguncjii i Trewiru). Miejscowość jest pod opieką duchownych z parafii w Wiatowicach i w Podgórzu.
1833 r. – Po likwidacji parafii w Podgórzu i zamknięciu tamtejszego domu modlitwy, parafianie w Wieliczce starają się o możliwość wybudowania budynku szkolnego w Lednicy. Prawdopodobnie nie udało się zrealizować tych planów. Lednica jest odtąd filiałem parafii w Nowym Gawłowie.
1843 r. Koloniści otwierają pierwszą szkołę ewangelicką.
1869 r. – Pod opieką parafii w Nowym Gawłowie sytuacja w Lednicy staje się coraz gorsza, filiał jest zaniedbany. Sytuacja filiału jest na granicy funkcjonowania. Opis z tego roku mówi:
„Zamiast wówczas 15 gospodarstw zostało tylko 7. Koszty utrzymania szkoły były dla kolonistów nie do zniesienia. W roku odbywają się tylko dwa nabożeństwa z kazaniem. Funkcje duchownego tj. chrzest, pogrzeb pełnią księża rzymsko-katoliccy z Wieliczki.
1872 r. – Wieliczka staje się filiałem parafii w Krakowie. Wierni mają nadzieję na poprawę sytuacji.
1890 r. – Podczas spisu ludności mieszkańcy Lednicy uznają za swój język potoczny język polski.
1904 r. – Ewangelicy w Lednicy obchodzą uroczyste poświęcenie „nowo wybudowanej polskiej ewangelickiej szkoły ludowej”.
1910 r. – Szkoła ewangelicka (jednoklasowa) staje się publiczną. Pensja nauczyciela, dotychczas wynosiła 1000 Koron austriackich, teraz wzrosła o 770 Koron.
1940 r. – Członkowie filiału wielickiego zostali wezwani do podpisania Volkslisty. Kobiety ze zboru udały się do sekretarza generalnego gubernatora, by oświadczyć, że one i ich rodziny stały się częścią narodu polskiego. Po wojnie zbór był prześladowany.